Podczas tegorocznej jubileuszowej edycji Europejskiego Kongresu Samorządów do Mikołajek przyjechało ponad 2800 gości i dziennikarzy - to kolejny rekord frekwencji w historii tej największej międzynarodowej konferencji samorządowej w Polsce. Kongres miał także rekordową liczbę ponad 160 partnerów - firm, instytucji, stowarzyszeń i mediów. EKS został zorganizowany przez Fundację Instytut Studiów Wschodnich, a jego głównym partnerem było Województwo Warmińsko-Mazurskie.
Rekordowa frekwencja i liczba partnerów w każdym sektorze umożliwiła osiągnięcie wyższego niż w ubiegłych latach poziomu wymiany doświadczeń i kontaktów wśród liderów samorządowych, przedstawicieli administracji centralnej oraz dużego i lokalnego biznesu. EKS dowiódł, że samorządy są nie tylko fundamentem, ale także kluczowym motorem rozwoju w dobie globalnych wyzwań.
X edycja EKS przyciągnęła większą liczbę przedstawicieli administracji centralnej, samorządu i liderów biznesu niż kiedykolwiek wcześniej. W tym roku mieliśmy zaszczyt gościć Władysława Kosiniaka-Kamysza, wicepremiera i Ministra Obrony Narodowej, Krzysztofa Gawkowskiego, wicepremiera i ministra Cyfryzacji, Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk, Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Marcina Kulaska Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także innych przedstawicieli rządu w randze sekretarzy i podsekretarzy stanu.
W kongresie uczestniczyło wielu polityków i parlamentarzystów w tym m.in.: Krzysztof Bosak – Wicemarszałek Sejmu RP, Krzysztof Kwiatkowski, senator, Mateusz Morawiecki, poseł i wiceprzewodniczący partii Prawo i Sprawiedliwość. Do najciekawszych wydarzeń należy zaliczyć spotkania z Magdaleną Biejat, wicemarszałkinią Senatu i kandydatką Nowej Lewicy na urząd prezydenta oraz Karolem Nawrockim kandydatem obywatelskim na urząd prezydenta.
EKS to największa międzynarodowa konferencja samorządowa w Polsce. W tym roku było z nami ponad 450 gości z 40 krajów, głównie z Europy, ale także z Azji i USA. Wśród najważniejszych gości zagranicznych warto wymienić m.in. Ernada Suljevića, Ministra Rozwoju Gospodarczego Czarnogóry, Ingrid Veliutė, Wiceminister Kultury Litwy, Julijanę Pavkovską Bocevską, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Samorządów Lokalnych w Macedonii Północnej, Lindę Helén Haukland, Wiceburmistrz Okręgu Nordland w Norwegii i Wiceprzewodniczącą Zgromadzenia Regionów Europy, Costela Alexe, Przewodniczącego Okręgu Jassy w Rumunii, Francesco Tufarelliego Dyrektora Generalnego w Kancelarii Premiera Włoch, Mariję Pujo Tadić, Specjalną Wysłanniczkę Rządu Chorwacji ds. Działań w Dziedzinie Klimatu, Ihora Cependę, Rektora Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka na Ukrainie, Roberta Duchniewicza, Mera Rejonu Wileńskiego, Francisco Javier Ayala Ortega, Burmistrza Miasta Fuenlabrada z Hiszpanii, Lindę Ozolę, Wicemer Miasta Ryga, Karl Sander Kase, Wiceburmistrza Miasta Tallinn, Nancy Sikes-Kline, Burmistrz St.Augustine z USA, Kyoung-Chul Shin Dyrektora z Uniwersytetu Tongmyong z Korei Południowej.
W Kongresie uczestniczyło ponad 1000 samorządowców co stanowi wzrost o ponad 43% w stosunku do poprzedniego roku. Wśród nich było m.in.
• 71 prezydentów
• 186 burmistrzów
• 113 starostów
• 176 Wójtów
W Kongresie wzięło udział wielu przedstawicieli władz samorządowych i regionalnych, w tym m.in. Marcin Kuchciński, marszałek województwa warmińsko-mazurskiego, Paweł Gancarz, marszałek województwa dolnośląskiego; Adam Struzik, marszałek województwa mazowieckiego, Olgierd Geblewicz, marszałek województwa zachodniopomorskiego, Łukasz Prokorym marszałek województwa podlaskiego, Robert Szewczyk, Prezydent Olsztyna, Piotr Krzystek, Prezydent Szczecina, Tadeusz Truskolaski, Prezydent Białegostoku, Konrad Fijołek, Prezydent Rzeszowa, Agata Wojda, Prezydent Kielc, Arkadiusz Wiśniewski, Prezydent Opola, Andrzej Płonka, Prezes Związku Powiatów Polskich, Adam Ciszkowski, Prezes Związku Samorządów Polskich, Grzegorz Cichy, Prezes Unii Miasteczek Polskich, Stanisław Jastrzębski, Prezes Związku Gmin Wiejskich RP i Ireneusz Niewiarowski, prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów.
Cieszy nas jeszcze większe zainteresowanie sprawami samorządowymi i społeczności lokalnych ze strony biznesu, ponieważ na współtworzenie naszego wydarzenia zdecydowało się w tym roku o 35% więcej partnerów biznesowych. Wśród 66 firm znalazły się małe i średnie przedsiębiorstwa, będące filarem polskiej gospodarki, ale i czołowi inwestorzy, innowatorzy, biznesy o zasięgu globalnym, mające szczególny wpływ na lokalne środowiska. Kongres współtworzyli z nami m.in.:
•BGK,
• OHP,
• PFR,
• SGH,
• TUW PZUW,
• Abbott Laboratories Poland Sp. z.o.o.
• Allegro,
• Bank Handlowy,
• Ecophon Saint-Gobain Polska,
• Geotermia Polska Sp. z.o.o.
• McDonald’s,
• Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji,
• Polska Izba Inżynierów Budownictwa,
• Poznańska Korporacja Budowlana Pekabex S.A.
• Pracodawcy RP,
• Supra Brokers S.A.
• Qemetica S.A.
• Związek Cyfrowa Polska,
w dyskusjach zaś usłyszeliśmy głos m.in.:
• Marty Damm-Świerkockiej, Członkini Zarządu PFR Portal PPK w panelu pn.: „PPK w samorządzie – dlaczego warto?”,
• Barbary Sobali, Wiceprezes Zarządu Banku Handlowego w panelu pn.: „Jak budować inteligentne specjalizacje regionalne?”
• Leszka Stypułkowskiego, Prezesa Zarządu BGK w panelu pn.: „Czas na reindustrializację. Czy odbudowa europejskiego przemysłu jest możliwa?”
• Andrzeja Dulka, Prezesa Zarządu PIIT w panelu pn.: „Efektywna budowa infrastruktury telekomunikacyjnej w Polsce: współpraca samorządów i sektora prywatnego na rzecz lepszej łączności dla mieszkańców”
• Sebastiana Wiatra, Pełnomocnika Zarządu TUW PZUW w panelu pn.: „Powodzie - czy można się przed nimi uchronić?”
• Przemysława Dziąga, Zastępcy Dyrektora Generalnego Polskiego Związku Firm Deweloperskich w panelu pn.: “Urbanistyka i planowanie przestrzenne wolne od absurdów”.
Kongres był nie tylko miejscem debat, ale również przestrzenią dla wystawców ponad 50 stoisk promocyjnych oraz dla wydarzeń specjalnych, wśród których warto podkreślić spotkanie Smart City organizowane przez Związek Cyfrowa Polska, gromadzące kluczowych ekspertów ds. cyfryzacji i nowych technologii z przedstawicielami samorządów i biznesu. Spotkanie samorządowców organizowane przez OK Polska było natomiast platformą do rozmów na temat przyszłości niezależnego finansowania jednostek samorządu terytorialnego. W trakcie EKS doszło do podpisania:
• „Standardy Współpracy na rzecz Cyfryzacji Polski” – Unia Miasteczek Polskich i PLAY łączą siły, aby zwiększyć dostępność i jakość usług telekomunikacyjnych oraz przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu.
• „Współpraca, która ogrzewa miasto!” – Qemetica i Zakład Energetyki Cieplnej w Inowrocławiu podpisały umowę, dzięki której odzysk ciepła z produkcji przemysłowej obniży koszty energii dla mieszkańców i zmniejszy emisję CO₂.
• Zrównoważone Miasto Przyszłości – SGH Warsaw School of Economics, Kampania 17 Celów i Fundacja Instytut Studiów Wschodnich opracują kompleksowy raport, który pomoże samorządom skutecznie wdrażać strategie zrównoważonego rozwoju.
Warto podkreślić, że wydarzenie stanowiło platformę między samorządem, instytucjami centralnymi, biznesem, naukowcami i NGO-sami a uczestnicy aktywnie wymieniali doświadczenia i nawiązywali współpracę, która zaowocuje nowymi projektami na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym.
Bardzo istotnym elementem tegorocznego spotkania był duży udział przedstawicieli świata nauki. W Kongresie uczestniczyli m.in. Prof. Piotr Wachowiak, Rektor Szkoły Głównej Handlowej; Prof. Alojzy Nowak, Rektor Uniwersytetu Warszawskiego; Prof. Andrzej Szarata, Rektor Politechniki Krakowskiej; Gen. bryg. prof. Przemysław Wachulak, Rektor-Komendant Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie; ks. prof. dr hab. Mirosław Kalinowski, Rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Prof. Bernard Ziębicki, Rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Ważnym wydarzeniem było również podpisanie porozumienia dotyczącego opracowania raportu „Bezpieczeństwo łańcucha dostaw w polskim przemyśle obronnym”. Sygnatariuszami porozumienia byli Władysław Kosiniak-Kamysz, Wicepremier i Minister Obrony Narodowej; Zygmunt Berdychowski, Przewodniczący Rady Programowej Europejskiego Kongresu Samorządów oraz rektorzy Politechniki Krakowskiej, Szkoły Głównej Handlowej i Wojskowej Akademii Technicznej. Inicjatywa ta ma na celu analizę kluczowych wyzwań i rozwiązań, które wzmocnią stabilność oraz odporność łańcucha dostaw w sektorze obronnym – kluczowym dla strategicznych interesów Polski.
Program tegorocznej edycji obejmował ponad 250 wydarzeń, w tym paneli dyskusyjnych, warsztatów, wykładów, prezentacji i spotkań autorskich. Wydarzenie przebiegło w sześciu kluczowych ścieżkach tematycznych: Polityka i Bezpieczeństwo, Inwestycje i Innowacje, Kultura i Turystyka, Zrównoważony Rozwój, Finanse i Gospodarka, Zdrowie i Społeczeństwo. Dyskusje koncentrowały się na wyzwaniach stojących przed samorządami w kontekście rosnącej urbanizacji, transformacji energetycznej i cyfryzacji usług publicznych. Szczególną uwagę zwrócono na potrzebę budowania odporności samorządów na kryzysy gospodarcze i społeczne oraz wzmacnianie partnerstwa publiczno-prywatnego.
W trakcie kongresu odbyło się także ponad 20 spotkań autorskich, w których swoje ostatnie publikacje prezentowali m.in. Jerzy Bralczyk, Andrzej Zybertowicz, Jacek Raciborski, Przemysław Sadura, Justyna Wasil i Zbigniew Parafianowicz.
Nagrody X Europejskiego Kongresu Samorządów
Kulminacyjną częścią Kongresu go było wręczenie nagród dla wybitnych osobowości świata samorządów. Nagrodę Samorządowca Roku 2024 otrzymał Adam Struzik, marszałek województwa mazowieckiego, nagrodę Europejskiego Samorządowca roku odebrała Linda Helén Haukland, Wiceburmistrz Okręgu Nordland w Norwegii i Wiceprzewodnicząca Zgromadzenia Regionów Europy, a Nagrodę Specjalną EKS otrzymał Zbigniew Tur, wójt gminy Kłodzko w uznaniu za wielkie zaangażowanie i ogromny wysiłek włożony w pomoc ofiarom powodzi jaka w ubiegłym roku nawiedziła Dolny Śląsk.
Wsparcie dla Ukrainy
Podczas Gali drugiego dnia X Europejskiego Kongresu Samorządów Instytut Studiów Wschodnich przekazał certyfikat o wartości 50 tys. zł Jurijowi Bowie, merowi wyzwolonego ukraińskiego miasta Trościaniec na wsparcie dla bibliotek. - Cieszę się, że możemy wspierać Ukrainę. Oprócz wsparcia militarnego Ukraina potrzebuje też wsparcia w edukacji i kulturze dla młodych ludzi – powiedział Zygmunt Berdychowski, Przewodniczący Rady Programowej Europejskiego Kongresu Samorządów. To kolejna inicjatywa, w której Instytut Studiów Wschodnich, organizator Europejskiego Kongresu Samorządów i Forum Ekonomicznego, istotnie wspiera Ukrainę.
Największa liczba partnerów medialnych
Europejski Kongres Samorządów odbił się szerokim echem w mediach. Jego obrady relacjonowali przedstawiciele ponad 70 redakcji z Polski i zagranicy, w tym wszystkich najważniejszych w naszym kraju jak m.in. TVP, TVP INFO, Polsat News, Telewizja Republika, TVN24, Rzeczpospolita, Polska Agencja Prasowa, Dziennik Gazeta Prawna, Polskie Radio, Newsweek, Wprost, Do Rzeczy, Sieci, Polska Press. W tym roku partnerami kongresu było 58 tytułów prasowych, redakcji telewizyjnych, radiowych i internetowych. EKS był także jednym z najczęściej komentowanych tematów na Twitterze i LinkedIn, co pokazuje rosnące zainteresowanie debatą na temat przyszłości samorządów.
Dotychczas na temat Kongresu ukazało się 2128 publikacji, a współczynnik szacunkowy AVE wynosi 14 346 035 zł, czyli jest o 10 procent większe niż w ubiegłym roku.
Jubileuszowa X edycja EKS to ogromny sukces, który potwierdził dynamiczny rozwój Kongresu jako kluczowej platformy współpracy samorządów i biznesu. Wzrost liczby uczestników, partnerów oraz międzynarodowych delegacji jest najlepszym dowodem na to, że wydarzenie to spełnia swoją misję. Już teraz zapraszamy na XI Europejski Kongres Samorządów w 2026 roku, który będzie kolejną okazją do wymiany doświadczeń, inspiracji i budowania silniejszych samorządów w Europie.
